Kodeks dobrych praktyk konkursów pomnikowych
Pomnik to obiekt przestrzenny, może nim być drzewo, kamień, budynek lub jego ruina, niekiedy dzieło sztuki, to także zespół funkcji jakie pełni miejsce jego usytuowania. Lokalizacja pomnika jest częścią złożonego procesu historycznej i społecznej idealizacji wydarzeń lub osób, kształtowania tożsamości lokalnej, budowania pamięci zbiorowej czy edukacji historycznej. Na pomysłodawcach, organizatorach, ekspertach i uczestnikach konkursów pomnikowych spoczywa odpowiedzialność poszanowania wielu aspektów i wartości.
Konkurs na pomnik jest najlepszym sposobem wyłaniania dzieł o wysokich wartościach artystycznych i społecznych. Wybór artystycznej formy pomnika powinien być wynikiem uczciwego i przejrzystego postępowania konkursowego, zaś jego realizacja – efektem legalnego i profesjonalnego procesu. Konkurs winien zapewniać autonomię twórczą, a także być formą dialogu między organizatorem a twórcami. Prawa i obowiązki stron postępowania konkursowego powinny być uczciwie i sprawiedliwie rozdzielone. W planowaniu i organizacji konkursu, a zwłaszcza w ocenie złożonych anonimowo projektów, konieczny jest udział bezstronnych specjalistów, w tym artystów rzeźbiarzy o uznanej pozycji zawodowej.
Oddajemy w Państwa ręce Kodeks dobrych praktyk konkursów pomnikowych – owoc kilku lat pracy zespołu wybitnych praktyków i teoretyków z różnych dziedzin, mających wpływ na sztukę w przestrzeni publicznej. Mając na uwadze złożoność tematu i dynamiczny proces przemian świadomości społecznej dotyczącej przestrzeni publicznej, zdajemy sobie sprawę, że Kodeks nigdy nie będzie materiałem zamkniętym i z czasem zebrane tu reguły będą aktualizowane. Mamy przy tym nadzieję, że skomplikowane procesy lokowania dzieł w przestrzeni publicznej staną się dzięki temu narzędziu bardziej zrozumiałe, a powstające realizacje prezentować będą wysoką jakość artystyczną i wartość społeczną.
