Dziś otwarte do 16:00

Zachód słońca o 17:59

°C

Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika

Józef Kopczyński

Miejsce Muzeum Rzeźby Współczesnej
Data rozpoczęcia 05.03.2022
Kurator Małgorzata Kopczyńska
Data zakończenia 03.05.2022
Współpraca Jarosław Pajek

Ręka rzeźbiarza jest na ogół dość charakterystyczna. Mocna, nieco stwardniała, stworzona by trzymać narzędzia i operować nimi śmiało bez lęku o skaleczenie- siebie, czy materiału z którym się pracuje.

Pewna bezpardonowość gestu, przemyślana gwałtowność decyzji przy dochodzeniu do sedna, które się chce przy pomocy materii osiągnąć- to arsenał jakim rzeźbiarz operuje ze swobodą nie tak typową dla innych dziedzin twórczości.

Tym bardziej więc ciekawy jest efekt, gdy ta sama ręka bierze ołówek i z zaskakującą subtelnością podchodzi do kartki papieru na której zostawia ślad krótkiej chwili.

"Odkryłam" rysunki i grafiki Ojca w 2021 roku[1]. Czekały upakowane przez niego lata temu w teczki, jak listy w butelce, na odpowiedni moment. Kopczyński rysował bardzo dużo, lecz nigdy pozornie nie przywiązywał wielkiej wagi do tej odnogi swojej aktywności, szczególnie do wczesnych swoich prac.

Rysunki z ostatniego okresu twórczości, z lat 90 kilkukrotnie pokazywał na wystawach, jako dopełnienie rzeźb i plakiet, jednak te wcześniejsze konsekwentnie schowane były w niedostępnych dla nikogo teczkach i pakunkach.

Rzeźbił stale, aż do śmierci. I w to, że rzeźba była największą jego pasją, nie wątpiłam, mając szczęście obserwować Ojca przy pracy.

Jednak obecna konfrontacja z jego pracami na papierze, gdzie bada pewne motywy po wielokroć, wraca do nich po latach, gdzie lekkość, dowcip, finezja przeplata się z sarkazmem graniczącym ze zgorzknieniem dopełnia obrazu artysty.

Na wystawie cykle rysunków i grafik takich jak Dafne, Kain, Charon, Putyfara, Ikar- archetypy ludzkie wielu kultur zaimplementowane przez Kopczyńskiego w jego codzienność- sąsiadują ze szkicami bardzo roboczymi, zazwyczaj będącymi preludium do późniejszych rzeźb, a czasem będących zapisem najprostszych chwil: bawiący się syn naszkicowany na strzępie papieru-szybka notatka by zapamiętać jego charakterystyczną pozę, matka z dzieckiem na papierze do pieczenia, córka na pogiętym papierze nutowym, gdzie motyw nadrukowanej pięciolinii ma dodatkowe, charakteryzujące modelkę znaczenie.

Długie trwanie motywów w wyobraźni Józefa Kopczyńskiego zaobserwować można na przykładzie motywu Kaina: artysta odnalazł tego bohatera w swoich studenckich studiach aktu męskiego stojącego w kontrapoście. Kain przechodził metamorfozy i z biegiem lat zlał się ikonograficznie z postacią żołnierza, by pod koniec lat 60 stanąć w kontrapoście i wojskowym rynsztunku w rzeźbie ukształtowanej w rozpoznawalnym dla Kopczyńskiego stylu.” [2]

Prace, których lekka kreska, synteza, odczuwalna szybkość, a zarazem delikatność gestu, oglądamy teraz po latach, wreszcie uwolnione z tek i pakunków zaskakują swoją na wskroś humanistyczną  żywotnością.

Rzeźba i rysunek splatają się w nich bardzo czytelnie, jakby potwierdzając słowa Juhania Pallasmy:

„Każdy ruch, ciężar, odcień, grubość i prędkość odręcznej linii niesie z sobą określone znaczenie. Kreślona dłonią linia jest przestrzenna: jest usytuowana w określonej percepcyjnej lub wyobrażonej przestrzeni.”[3]

[1]Zainspirował mnie do tego syn - Jan Matusewicz, który podjął kuratorską współpracę z organizatorami 6 Studenckiego Biennale Małej Formy Rzeźbiarskiej im prof. Józefa Kopczyńskiego. Na wystawie pokonkursowej, której kuratorem generalnym był dr hab. Dawid Szafrański, realizowanej w grudniu 2021 przez Wydział Rzeźby Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, w Słodowni +1 w Starym Browarze, w Poznaniu, odbyła się pierwsza, kameralna odsłona kilkudziesięciu wybranych grafik, rysunków, i fotografii zestawionych z siedmioma rzeźbami Kopczyńskiego. Wystawa ta nosiła tytuł „ Proces formy. Z archiwum Józefa Kopczyńskiego". Obecna ekspozycja zawiera część grafik i rysunków z tamtej ekspozycji.

[2]Jan Matusewicz, Proces Formy. Z archiwum Józefa Kopczyńskiego, [w:] katalog 6 Studenckiego Biennale Małej Formy Rzeźbiarskiej im. prof. Józefa Kopczyńskiego, wyd. Uniwersytet Artystyczny im Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu,  Poznań 2021 str. 9

[3]Juhani Pallasmaa, Myśląca dłoń, wyd, Instytut Architektury, Kraków 2021 str. 110

1/16
  • Józef-Kopczyński_-Rozmowa_fragment_-rysunek
  • Józef Kopczyński „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika”, wernisaż 5.03.2022 w Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku, fot. Jan Gaworski
  • Józef Kopczyński „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika”, wernisaż 5.03.2022 w Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku, fot. Jan Gaworski
  • Józef Kopczyński „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika”, wernisaż 5.03.2022 w Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku, fot. Jan Gaworski
  • Józef Kopczyński „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika”, wernisaż 5.03.2022 w Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku, fot. Jan Gaworski
  • Józef Kopczyński „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika”, wernisaż 5.03.2022 w Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku, fot. Jan Gaworski
  • Józef Kopczyński „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika”, wernisaż 5.03.2022 w Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku, fot. Jan Gaworski
  • Józef Kopczyński „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika”, wernisaż 5.03.2022 w Muzeum Rzeźby Współczesnej w Orońsku, fot. Jan Gaworski
  • „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika” – cykl grafik i rysunków, lata 90., autor Józef Kopczyński – Muzeum Rzeźby Współczesnej, Galeria Długa, CRP, fot. Jan Gaworski
  • „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika” – cykl grafik i rysunków, lata 90., autor Józef Kopczyński – Muzeum Rzeźby Współczesnej, Galeria Długa, CRP, fot. Jan Gaworski
  • „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika” – cykl grafik i rysunków, lata 90., autor Józef Kopczyński – Muzeum Rzeźby Współczesnej, Galeria Długa, CRP, fot. Jan Gaworski
  • „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika” – cykl grafik i rysunków, lata 90., autor Józef Kopczyński – Muzeum Rzeźby Współczesnej, Galeria Długa, CRP, fot. Jan Gaworski
  • „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika” – cykl grafik i rysunków, lata 90., autor Józef Kopczyński – Muzeum Rzeźby Współczesnej, Galeria Długa, CRP, fot. Jan Gaworski
  • „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika” – cykl grafik i rysunków, lata 90., autor Józef Kopczyński – Muzeum Rzeźby Współczesnej, Galeria Długa, CRP, fot. Jan Gaworski
  • „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika” – cykl grafik i rysunków, lata 90., autor Józef Kopczyński – Muzeum Rzeźby Współczesnej, Galeria Długa, CRP, fot. Jan Gaworski
  • „Archetypy rzeźby. Rysunek i grafika” – cykl grafik i rysunków, lata 90., autor Józef Kopczyński – Muzeum Rzeźby Współczesnej, Galeria Długa, CRP, fot. Jan Gaworski
Obejrzyj galerię