Haptyczny rezonans materii

Twórczość Marii Papy Rostkowskiej była dotychczas pokazywana głównie w kręgu męskich przyjaciół artystki: Lucio Fontany, Joana Miró, Jeana (Hansa) Arpa, Marino Mariniego i wielu innych wielkich nazwisk, związanych z prestiżową paryską galerią XXe Siècle. Wystawa w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku ma jednak zupełnie inny charakter: w stulecie swoich urodzin rzeźbiarka „wyprawi bowiem przyjęcie”, na którym pojawią się kobiety-artystki i ich dzieła. Będą one towarzyszyć około sześćdziesięciu rzeźbom Papy Rostkowskiej, reprezentując zarówno generację współczesną jubilatce, jak i tę tworzącą obecnie, lecz z podobnym do niej wyczuciem haptycznego rezonansu materii. Na przyjęciu zjawią się zatem Katarzyna Kobro, Maria Jarema, Alina Szapocznikow, Magdalena Abakanowicz, Agata Agatowska, Magdalena Więcek, Maria Pinińska-Bereś, Barbara Stańczak, Barbara Falender, Iwona Demko, Martyna Pająk…

Owe zawarte w tytule wystawy pojęcia „haptyczny rezonans materii” mają na celu zwrócenie uwagi na kilka niezwykle ważnych, a jednak dotąd nieanalizowanych wystarczająco dogłębnie, aspektów rzeźb Papy Rostkowskiej: rolę zmysłu dotyku i haptyczność jako zjawisko obejmujące całe ciało, ucieleśnioną i somaestetyczną percepcję oraz materię jako aktanta, który nie tylko współdziała w procesie tworzenia, lecz również rezonuje swoją żywotnością w trakcie kontaktu z dziełami. Termin „haptyczny rezonans” zaproponował Gilles Deleuze, gdy opisywał malarstwo Francisa Bacona. Idealnie – jako metafora – oddaje on jednak również wrażenia jakich doznają odbiorcy rzeźb Papy Rostkowskiej: odczuwają haptyczny rezonans materii poszczególnych rzeźb, który udziela się im samym. Strategia kuratorska bazuje zatem na teorii haptyczności poszerzonej oraz posthumanizmie, a przede wszystkim przekonaniu o współtwórczej roli materii jako nieludzkiego aktora-aktanta w trakcie rzeźbienia. To te kwestie czynią z biegiem czasu twórczość Papy Rostkowskiej coraz bardziej aktualną. Celem wystawy jest również przeorientowanie pozycji artystki i usytuowanie jej w kręgu, w którym dotychczas nie funkcjonowała.