W głąb trapezu

W pracach Iwony Rozbiewskiej wielościan przestaje być jedynie geometryczną formą, a staje się abstrakcyjnym dziełem sztuki lub niejako fragmentem ekscentrycznej architektury, w której organiczność i cielesność ukryte są w niepozornych elementach pracy. Artystka porusza w swoich pracach między innymi kwestie rozwoju, podświadomości i wspomnianej cielesności. Wystawa „W głąb trapezu” to obraz gry pomiędzy znaczeniem i materią. Nieoczywiste przedstawienia obiektów znanych naszej świadomości kulturowej stykają się z fakturą, kolorem i strukturą materii oraz formą, którą nadaje im artystka.

Iwona Rozbiewska jest współczesną artystką interdyscyplinarną dzielącą swoje życie pomiędzy Polskę i Niemcy. Ukończyła rzeźbę na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Monachium oraz uzyskała tytuł doktora sztuk pięknych na Akademii Sztuki w Szczecinie. Jest laureatką nagrody Gilbert Bayes Award 2022 przyznawanej przez Królewskie Towarzystwo Rzeźbiarzy w Londynie. Otrzymała kilka stypendiów artystycznych, grantów i rezydencji, m.in. w Finlandii, Polsce, Niemczech, Argentynie i Niderlandach. Jej prace były prezentowane na wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Głównymi źródłami inspiracji artystki są architektura, design, kultura, ale także sytuacje z życia codziennego. Twórczość Rozbiewskiej charakteryzuje się ciągłym artystycznym eksperymentowaniem z konkretnymi obiektami, koncepcjami czy materiałami. Jej prace cechuje często nacisk na symbolikę, przy wykorzystaniu intertekstualnych odniesień i metafor do badania relacji między materią a znaczeniem.

Więcej informacji: https://iwonarozbiewska.com/

Wystawa indywidualna W głąb trapezu prezentuje dzieła współczesnej polskiej artystki Iwony Rozbiewskiej. Jej prace mają z natury charakter interdyscyplinarny, obejmują instalacje i rzeźby wywodzące się z wielu dziedzin sztuki, takich jak rzeźba, film, poezja i architektura, i są przez nie inspirowane.

Kreatywne modus operandi Rozbiewskiej charakteryzuje się długim procesem artystycznych eksperymentów; rysowaniem szkiców, tworzeniem modeli w skali oraz próbowaniem różnorodnych możliwości kształtów i form o odmiennych kontekstach przestrzennych. Rzeźby i instalacje Rozbiewskiej często zawierają pewne formy istniejących przedmiotów, jak również elementy wytworzone specjalnie, mające z góry określone zastosowanie w codziennym życiu, jak i elementy o przypisanym wyraźnie symbolicznym znaczeniu.

W twórczości Rozbiewskiej obiekty i instalacje są wyraźnie skoncentrowane na metaforach lub symbolice, ponieważ często badają oscylującą relację pomiędzy materią a znaczeniem. Znaczenie jest tworzone poprzez złożone interakcje, a nawet dość często interakcje pomiędzy podmiotem a przedmiotem w równym stopniu wpływają na siebie i tworzą nowe znaczenie w procesie. Rozbiewska dąży do eksplorowania tych interakcji poprzez swoje dzieła, w szczególności liminalności tych interakcji, w których materia i znaczenie pozostają płynne.

Powracające tematy

Prace pokazane na wystawie W głąb trapezu obejmują instalacje i dzieła z różnych okresów kariery artystycznej Rozbiewskiej, z których każde ma odmienny temat lub punkt zaczepienia. Jej wcześniejsze prace, jak na przykład Gdy wychodzę sama z siebie… (2013), Konstrukcja szczęścia (2014) oraz Ukryta przestrzeń (2015), wyraźnie koncentrują się na metaforach i znaczeniu symbolicznym. Prace te charakteryzują się intertekstualnymi odwołaniami do cielesności, symboli lub też są metaforami dla abstrakcyjnych konstruktów eksplorowanych w ramach dzieła.

W szczególności Ukryta przestrzeń (2015) jest pracą odnoszącą się do już istniejącego przedmiotu, jakim jest trumna. Rozbiewska bierze tę zamkniętą formę i traktując ją jak dzieło architektury, poprzez różne iteracje tej samej pracy, z których każda wiąże się ze stopniowymi zmianami jej fizycznego kształtu, zniekształca i zmienia kąty tej pod każdym innym względem zamkniętej formy i całkowicie odwraca ją, tworząc z niej formę otwartą. W ten sposób oddziela kształt od jego początkowych konotacji i oczekiwań, wykręcając go w formę otwartą w radosnym turkusowym kolorze, odwracając również jego znaczenie. Zarówno dosłownie, jak i przysłowiowo Rozbiewska tworzy przestrzeń dla innych interpretacji powiązanych z lekkością, otwartością oraz życiem i nadzieją.

W swoich późniejszych dziełach, takich jak Odświeżanie reguł (2017) i Bez tytułu [poręcz] (2022), Rozbiewska skupiła się bardziej na ontologii, chociaż symbolizm i metafory nadal odgrywają istotną rolę w wielu jej instalacjach i pracach. Dzieła te często eksplorują relację pomiędzy materią a znaczeniem poprzez skoncentrowanie się na określonej historii przedmiotu, ich materialnych kształtach, odniesieniach symbolicznych i interakcji z otaczającą przestrzenią.

Rozbiewska często rozpoczyna tę eksplorację od wejścia w różnorodne własności fizyczne, takie jak kształt czy materiał już istniejących przedmiotów z naszego codziennego życia lub przedmiotów całkiem nowych. Poprzez wykrzywianie tych aspektów, jak również w odniesieniu do kontekstu, w którym przedstawia te przedmioty, prace Rozbiewskiej często wywołują uczucie alienacji, oscylując oryginalne znaczenie i pokazując wpływ, jaki materialność przedmiotu ma na konstrukcję znaczenia.

Instalacja z cyklu Odświeżając reguły (2017) przedstawia szczególną kompozycję jasnoniebieskich płytek basenowych zaaranżowanych w taki sposób, że przypominają nieco basen, jednak o wyraziście zniekształconych powierzchniach. Całość struktury zdaje się być niemal wtryśnięta w obcy kontekst przestrzenny, na pierwszy rzut oka niepowiązany z początkową funkcją basenu.

Kompozycji płytek towarzyszy trampolina i umieszczona nad nią pojedyncza fasola spoglądająca na basen. Ten humorystyczny dobór kompozycji ma głębsze znaczenie, ponieważ fasola jest postrzegana jako symbol wzrostu i potencjału, czegoś nowego. Umieszczając ten symbol odnowy nad trampoliną zawieszoną nad pękniętym basenem, zarówno pod względem materii, jak i znaczenia, gotowy do skoku do przysłowiowego basenu o jeszcze niestworzonym znaczeniu, praca sugeruje nowy początek i nowe znaczenie.

Przeciwstawiając sobie rozpoznawalny zestaw znajomych przedmiotów, jednak alienując wobec nich widza poprzez przekształcenie nie tylko ich fizycznej formy, ale poprzez oddzielenie przedmiotu od jego wcześniejszego znaczenia i wstawienie go w nowe miejsce, Rozbiewska eksploruje relację pomiędzy materialnością przedmiotu, jego historią, kontekstem przestrzennym a wynikającym z tego znaczeniem.

Istnieją miliardy misternych praktyk tworzenia znaczenia, determinowanych przez równie wysoką liczbę wymiarów kulturowo-społecznych i materialnych. Badając relację pomiędzy znaczeniem a materią w sposób nieunikniony dochodzimy do pytań, takich jak: Co czyni przedmioty rozpoznawalnymi? Jaką rolę materialność i dyspozycje kulturowe odgrywają w procesie nadawania znaczenia? W jaki sposób kształtuje się relacja pomiędzy przedmiotem a podmiotem w tym procesie?

Eksplorując te pytania w ramach swojej działalności artystycznej, prace Iwony Rozbiewskiej zawierają często bogactwo abstrakcyjnych, symbolicznych i oscylujących kształtów i form, pojawiających się i znikających w skontekstualizowanych procesach stawania się. Znaczenie i materialność są płynne i stale się rozwijają.

Marijn Dekker